16/8/2021 - Aan de vooravond van de start van de inspraakperiode rond het nieuwe op- en afrittencomplex in Baarle-Drongen, verenigen Natuurpunt Gent, Leie Omgeving Beschermen, Bosbehoud, Leefbaar Baarle en burgers zich in de ‘Actiegroep Red de Keuzemeersen’. Ze sturen op die manier een sterk signaal naar de Vlaamse overheid dat een nieuw verkeerscomplex in open groene ruimte vlakbij het natuurgebied Keuzemeersen geen optie is. Zowel de natuur als leefbaarheid van de buurt worden ernstig bedreigd.

Verschillende scenario's

Vanaf 17/8/2021 kunnen burgers inspreken op de startnota voor het GRUP ‘Omgeving Complex E40-N466 Drongen’. In de startnota worden twee locatie-alternatievenvoor het nieuwe op- en afrittencomplex voorgesteld: een centraal alternatief op de huidige locatie van de op- en afrit, en een oostelijk alternatief dat komt te liggen in de open ruimte tussen de keuzewijk en de dienstenzone met uitlopers tot in de Keuzemeersen. De Keuzemeersen ten zuiden van de E40 zijn al vele jaren natuurgebied. De stad Gent heeft via het RUP Groen het plan opgevat om ook de Keuzemeersen ten noorden van de E40 om te zetten als natuurgebied. Het oostelijke complex zou voor een aanzienlijk deel komen te liggen in biologisch waardevol tot zeer waardevol en van nature overstroombaar gebied.

Onverantwoord beleid

Bruno Claeys van VZW Bosbehoud is duidelijk: “Infrastructuurwerken van dergelijke omvang inplanten in een gebied zoals Keuzemeersen en aanpalend alluviaal bos druist in tegen alle principes van een modern, pro-actief en verantwoord beleid rond de waterhuishouding en de gevolgen van de klimaatverandering. Door dergelijke inplanting verliest men een unieke én noodzakelijke opportuniteit om de Keuzemeersen verder te ontwikkelen als een schakel voor een duurzame onder- en bovengrondse waterhuishouding van de Beneden-Leie, die weerstand kan bieden aan de extreme gevolgen van de klimaatverandering.” Ook Bart Vangansbeke van Natuurpunt Gent, vindt een het oostelijke alternatief een slecht idee: “De Keuzemeersen zijn een prachtig natuurgebied. Als beheerder van dit natuurreservaat vindt Natuurpunt Gent het onaanvaardbaar dat dit mooie meersengebied grotendeels vernietigd zou worden door een nieuw op- en afrittencomplex.” Luc Ledoux, voorzitter van LOB, vult aan: “Een op- en afritten complex in de Keuzemeersen zou een aantasting betekenen van het unieke landschap en zou er de honderdduizenden euro’s die er voordien zijn geïnvesteerd in onteigening, aanleg van wandelpaden en andere natuurinrichting helemaal tenietdoen.”

Ook bewoners zien plannen niet zitten

Ook bewoners in de wijde omgeving van de Keuzemeersen kunnen zich niet vinden in de plannen voor een complex en hebben zich verenigd om gezamenlijk de nodige juridische stappen te ondernemen. “Het zijn echter niet enkel de directe omwonenden die zich kanten tegen een complex nabij de Keuzemeersen”, vult Wim Vancauwenberghe, voorzitter van Leefbaar Baarle aan. “Op onze infosessie met een 120-tal inwoners van over heel Baarle is duidelijk geworden dat het oostelijke alternatief voor een overgrote meerderheid onaanvaardbaar is. Door de grote impact op leefbaarheid, milieu en natuur is hier absoluut geen draagvlak voor bij de lokale bevolking.”

Om de actie en samenwerking kracht bij te zetten, ondertekenden de voorzitters van de verschillende organisaties een officieel charter - foto: Frederik Van Vlaenderen

Actiegroep vraagt bescherming natuur, milieu en leefbaarheid

Natuurpunt Gent, Leie Omgeving Beschermen, Bosbehoud, Leefbaar Baarle en betrokken burgers hebben zich daarom geëngageerd voor de Actiegroep Red de Keuzemeersen (ARK). ARK zal actief opkomen voor het behoud en versterken van de landschaps- en biotoopwaarde van de omgeving van de Keuzemeersen in Baarle-Drongen voor de komende generaties.

ARK kant zich tegen een op- en afrittencomplex van de E40 in dit belangrijk deel van het “Natuurpark Levende Leie”. Daar hebben immers zowel vzw Natuurpunt Beheer als de Vlaamse Overheid (Vlaamse Landmaatschappij) zwaar geïnvesteerd. De VLM heeft er via een natuurinrichtingsproject 20 ha onteigend en prachtige wandelpaden aangelegd, alsook gezorgd voor vernatting van de meersenbiotoop, die vzw Natuurpunt Beheer samen met Natuurpunt Gent beheert.

De nadelen en gevolgen op de omgeving worden in de gekende studies en het Milieueffectrapport (MER) te weinig uitgewerkt en houden onvoldoende rekening met de recente fenomenen, inzichten, omgevingsbeleid en bezorgdheden zoals rond de klimaatverandering, de boven- en ondergrondse waterhuishouding, de watervoorziening en de impact daarvan, niet alleen op de Keuzemeersen maar ook de wijdere omgeving. Ook door geluidsoverlast en licht- en luchtvervuiling zou het natuurgebied zijn geïnvesteerde waarde helemaal kwijtspelen.

Een op- en afrittencomplex in of vlakbij de Keuzemeersen is bovendien een aantasting van de open ruimte in het uniek cultuurhistorisch landschap van de Leievallei, dat generaties kunstschilders heeft geïnspireerd.

Het is logisch dat, als er geen andere opties worden voorgesteld of tot de mogelijkheden behoren, ARK kiest voor een geoptimaliseerd op- en afrittencomplex op de huidige locatie. Deze oplossing kost het minst, zowel op ecologisch, financieel als maatschappelijk vlak en betekent tevens de redding van de Keuzemeersen en hun omgeving.

Figuur: Oostelijk alternatief voor het nieuwe op- en afrittencomplex in Drongen