Mensen die de natuur in en rond Gent een warm hart toedragen, willen misschien ook op langere termijn iets voor die natuur blijven betekenen. Om dat engagement te bestendigen, is het mogelijk om Natuurpunt op te nemen in je testament. Zo kan onze vereniging de natuur blijven beschermen, ook voor de volgende generaties. Een gesprek met Joost Verbeke, medewerker Schenkingen en Testamenten bij Natuurpunt.

Dag Joost, kun je jezelf even voorstellen? Wat doe je precies bij Natuurpunt? 

Ik ben geboren en getogen in Mariakerke en ken de Bourgoyen-Ossemeersen als mijn broekzak. Als kind gingen we geregeld zwemmen in de Grijtgracht… stel je voor. Al van jongs af aan wilde ik alles weten over de natuur van bij ons, en wilde ik er ook alles aan doen om haar te beschermen. 

Voor mijn werk bij Natuurpunt beantwoord ik dagelijks vragen van mensen. Vragen over erfenissen, over gronden en bossen die ze willen schenken, vragen over wat wij kunnen doen met een som geld die ze zouden erven, enzovoort. Samen met mijn collega, notarieel juriste Rosalinde Verrycken, vormen we het kenniscentrum over legaten voor Natuurpunt. We krijgen zowel heel algemene, beginnersvragen als ook heel specialistische vragen. Maar altijd van mensen die onze kwetsbare natuur een warm hart toedragen. 

Waarom gaan die mensen niet meteen naar de notaris?

Velen contacteren mij eerst via een e-mail of per telefoon. Soms bel ik zelf, op aangeven van een vrijwilliger, en dan geef ik zo bevattelijk mogelijk de uitleg die de mensen nodig hebben. Daarna maken ze een afspraak met hun notaris. Ik help hen dus zodat ze niet onvoorbereid naar de notaris hoeven te gaan. Ik luister goed naar wat ze wensen en wijs daarbij op de verschillende mogelijkheden om Natuurpunt te steunen. Daarna kunnen zij hun ontwerp laten zien aan de notaris. Ik kan hen dus een ontwerp bezorgen dat precies weergeeft wat zij wensen. 

Sommige mensen willen misschien liever zonder notaris een testament schrijven?

O ja, dat kan perfect. Een zelf geschreven testament is even geldig als een notarieel testament. Maar ook dan raad ik toch aan om je eigen tekst af te geven aan de notaris. Hij of zij zal de tekst registreren in het Centraal Register der Testamenten (CRT). De inhoud blijft geheim, maar na overlijden komt het bestaan van jouw testament dan wel met zekerheid boven water.

Hoe belangrijk zijn erfenissen voor Natuurpunt? 

Erfenissen geven de vereniging zuurstof, want we kunnen er iets extra’s mee doen, beter en meer natuur beschermen. Het is echt belangrijk dat alle erflaters die ons uit idealisme een erfenis nalaten, weten dat wij dankbaar zijn voor elk legaat, hoe klein ook. Het geld van een erfenis zullen we altijd voor duurzame doelen aanwenden: voor de aankoop van natuurgebied, maar evengoed om te investeren in software voor waarnemingen.be. Het hangt helemaal af van hoe de erflater zijn of haar wens omschrijft.  Voor ons is de wil van de erflater heilig en we nemen die dan ook heel ernstig. We adviseren wel om het legaat aan Natuurpunt zo realistisch mogelijk en eerder ruim te omschrijven.

Zijn er veel erflaters die speciale wensen opnemen in hun testament?

Ongeveer de helft van de openvallende erfenissen is bestemd voor het aankopen en beschermen van natuur, vaak in een specifieke regio, zoals in de gemeente of de streek waar de erflater opgroeide, waar hij of zij graag ging wandelen. De andere helft van onze legaten krijgen we uit sympathie, gewoon omdat mensen Natuurpunt een warm hart toedragen, zonder een specifiek natuurgebied op te geven. Die middelen zetten we altijd in voor duurzame investeringen in de vereniging, niet voor exploitatiekosten. 

Ik raad ook altijd aan om de voorkeur voor een specifiek gebied of biotoop ruim genoeg te omschrijven. Zo heeft de erflater de zekerheid dat het legaat snel en efficiënt kan worden ingezet in een natuurgebied waar nog gronden te koop zijn. De erflater kan bijvoorbeeld schrijven: “ik vermaak een legaat van x% van mijn vermogen aan Natuurpunt Beheer, voor de Assels en de Bourgoyen-Ossemeersen… of eventueel voor het project Levende Leie.” Verder is het ook mogelijk om een legaat specifiek toe te kennen aan een bepaalde afdeling, bijvoorbeeld Natuurpunt Gent. Ook dan worden de middelen uiteraard goed gebruikt, voor de aankoop of het beheer van de natuur in en rond Gent of voor structurele versterking van de vereniging (zie legaten als krachtige motor).

Wie zijn de erflaters die Natuurpunt opnemen in hun testament? 

Het gaat altijd om mensen die de natuur belangrijk vinden. Meestal zijn ze lid van onze vereniging, maar soms ook niet. Jongeren zijn niet zo sterk bezig met erfenissen, maar vanaf de leeftijd van 55-60 jaar beginnen mensen daar al eens aan te denken. Vaak gaat het ook om mensen zonder kinderen, of met heel weinig familie.

Opvallend is dat de mensen die me contacteren, soms al een hele poos met het idee van een nalatenschap spelen. Ze weten al wat ze aan wie willen nalaten, maar hebben nog geen concrete stappen gezet. Anderen zijn nog helemaal niet op de hoogte en contacteren me voor basisinformatie. Met onze informatie gaan ze dan aan de slag, soms vrij nel, maar vaak ook veel later.

Vaak ook brengen onze vrijwilligers me in contact met kandidaat-erflaters. Conservators, natuurgidsen, allerlei actieve vrijwilligers die contact hebben met het publiek, krijgen daar soms vragen over. Uiteraard contacteer ik die mensen dan graag om hen goed en correct , en discreet, te informeren. 

Wat heeft de COVID-19-pandemie voor jullie betekend? 

Vóór 2020 kreeg ik vragen van honderden mensen die informatie vroegen of soms overwogen om iets na te laten aan Natuurpunt. In de crisisperiode was het veel moeilijker om persoonlijk contact te leggen. Gelukkig is het einde van de pandemie stilaan in zicht en word ik weer wat vaker opgebeld. In 2021 werd ik ook geconfronteerd met heel wat overlijdens . Het is soms erg droevig om mensen die ik raad gaf te weten sterven. Mijn troost is dan dat ze hun nalatenschap toch goed geregeld hadden.

2021 was ook wel het jaar waarin de wandelaars onze natuurgebieden hebben ontdekt. Dat inspireerde veel mensen om lid te worden en Natuurpunt soms zelfs als erfgenaam op te nemen in hun testament.

Is er vorig jaar geen wijziging geweest in de wetgeving? Hoe zit dat? 

Vroeger konden mensen kiezen voor een duolegaat, dat soms een win-win kon opleveren voor de erfgenamen. Dat mechanisme is nu ingetrokken door de Vlaamse Regering. Mensen die eerder kozen voor een duolegaat, kunnen best eens contact met mij opnemen. Dat is echt belangrijk, want sommige testamenten zullen onuitvoerbaar worden als er nog een duolegaat in staat.  Het zou toch enorm jammer zijn als de wil van de erflater niet kan worden uitgevoerd. Mensen mogen mij gerust contacteren om samen na te gaan of er alternatieven zijn. Het decreet is al geldig sinds 1 juli 2021, en het wordt dus best toch eens aangepakt.

Legaten als krachtige motoren

“De voorbije jaren mochten we bij Natuurpunt Gent enkele legaten ontvangen. Die middelen hebben we ingezet om het laatste ‘gat’ te dichten bij de bouw van ons verenigingshuis De Stek en vooral om de restfinanciering van onze heel grote aankopen mee af te betalen. Op die manier kunnen we onze ambitieuze dromen voor de natuur in Gent en omgeving realiseren. Legaten zijn krachtige motoren om op het terrein het verschil te maken. De grote en dure aankopen van de oude boskern in de Vinderhoutse Bossen en de noordelijke Rosdambeekvallei waren enkel mogelijk dankzij de nalatenschap van mensen die onze vereniging hadden opgenomen in hun testament. Legaten zijn dus heel belangrijk voor onze werking.”

Bart Vangansbeke, aankoopverantwoordelijke 

Infosessies nalaten en schenken 

Over schenkingen en testamenten voor de natuur

Heb je belangstelling of overweeg je om Natuurpunt als goed doel op te nemen in je testament? Dan ben je van harte welkom op een van onze infosessies. 

Joost Verbeke, die bij Natuurpunt verantwoordelijk is voor schenkingen en testamenten, geeft toelichting bij de verschillende mogelijkheden en de nieuwe regelingen voor schenkingen en legaten en beantwoordt al je vragen.

We voorzien twee sessies op dinsdag 5 april. Van 10.00 tot 11.30 uur en nogmaals van 19.30 tot 21.00 uur. In het Natuurcentrum Jan Hublé in de Bourgoyen-Ossemeersen. Van harte welkom!

Meer info

Wil je meer informatie of heb je een concrete vraag? Dan kun je terecht op een van onze infosessies. Je kunt ook rechtstreeks contact opnemen met Joost Verbeke: Dit e-mailadres is beschermd tegen spambots. U heeft Javascript nodig om het te kunnen zien. of 0477 20 47 27